By cy.Reporter, 24 Μαρτίου, 2022
Σαν σήμερα φεύγει από τη ζωή πριν έξι χρόνια ένας από τους σπουδαιότερους ανθρώπους στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Ένας άνθρωπος ο οποίος εξέλιξε το ποδόσφαιρο τόσο ως αθλητής αλλά και ως προπονητής, καθώς αγωνίστηκε και δημιούργησε αρκετές από τις πιο επιτυχημένες ομάδες στην ιστορία του αθλήματος. Η cyNews φέρνει στο “φως” στιγμές από την αθλητική ζωή του “Ιπτάμενου Ολλανδού” του Παγκοσμίου ποδοσφαίρου, του ποδοσφαιριστή με το 14 στην πλάτη, Γιόχαν Κρόιφ!
Στις 25 Απριλίου του 1947, γεννιέται στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, ο Γιόχαν Κρόιφ ή όπως είναι το πλήρες όνομά του, Χέντρικ Γιοχάνες Κρόιφ. Ο Γιόχαν γεννήθηκε -συγκεκριμένα- στη συνοικία Μπέτοντροπ, με την οικογένεια του να είναι χαμηλού εισοδήματος, με τον πατέρα του Κρόιφ να εργάζεται ως οπωροπώλης και η μητέρα του ως καθαρίστρια στο γήπεδο του Άγιαξ. Ωστόσο, η ενασχόληση του πατέρα και η δουλειά της μητέρας στο γήπεδο του Αίαντα, θα καθόριζαν το μέλλον και ουσιαστικά την πορεία της ζωής τους γιού τους.
Η πρώτη εμπειρία του Γιόχαν Κρόιφ με τον Άγιαξ ήταν μόλις στα πέντε του χρόνια. Ο πατέρας του τον πήρε μαζί όταν πήγε ένα καλάθι με φρούτα στους ποδοσφαιριστές της ομάδας, ενώ η μητέρα του τον έπαιρνε αρκετές φορές μαζί της όταν καθάριζε το γήπεδο της ομάδας μετά από παιχνίδια. Έτσι, το 1959 και σε ηλικία 12 ετών εντάχθηκε στις ακαδημίες του συλλόγου. Ωστόσο, αυτή χρονιά δεν είχε μόνο θετικά γεγονότα για την οικογένεια Κρόιφ, καθώς έφυγε από τη ζωή ο πατέρας του, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να σταματήσει το σχολείο και να δουλεύει ως υπάλληλος μερικής απασχόλησης στο κοντινό εμπορικό κέντρο της περιοχής. Παράλληλα, ασχολούνταν τόσο με το ποδόσφαιρο όσο και με το μπέιζμπολ, αλλά οι επιτυχίες με την ομάδα Νέων του Άγιαξ τον οδήγησαν να ακολουθήσει μόνο τον χώρο του ποδοσφαίρου, με αποτέλεσμα σε ηλικία 16 ετών να υπογράψει το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο με τον Άγιαξ.
To 1964, μετά από εισήγηση του Άγγλου τεχνικού Βικ Μπάκινγκχαμ έκανε το ντεμπούτο του με τη φανέλα της πρώτης ομάδας του Άγιαξ και στο ντεμπούτο του πέτυχε το μοναδικό τέρμα του Αίαντα στην ήττα 3-1 από τη Χρόνινγκεν. Ωστόσο, στην πρώτη του σεζόν με τα χρώματα του Αίαντα, η ομάδα του Άμστερνταν πραγματοποίησε τη χειρότερη σεζόν στην ιστορία της, κατακτώντας τη 13η θέση του βαθμολογικού πίνακα και τον Γιόχαν Κρόιφ να ολοκληρώνει τη σεζόν με τέσσερα τέρματα σε 10 αναμετρήσεις.
Την επόμενη σεζόν την τεχνική ηγεσία του Άγιαξ αναλαμβάνει ο Ρίνους Μίχελς. Τα πάντα στην ομάδα αλλάζουν. Η αυστηρή πειθαρχία και ο επαγγελματισμός μπαίνουν στην καθημερινότητά της ομάδας και στη ζωή του Γιόχαν Κρόιφ. Ο νεαρός Ολλανδός ήταν αρκετά αδύνατος και μετα βίας έφθανε τα 60 κιλά. Ωστόσο, με τις κατάλληλες ασκήσεις και το αυστηρό πρόγραμμα πραγματοποιεί εξαιρετική σεζόν και βοηθάει τον Άγιαξ να κατακτήσει το πρωτάθλημα Ολλανδίας. Τη σεζόν 1966-67 αναδυκνείεται ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της χώρας και με 33 τέρματα οδηγεί στην κορυφή την ομάδα του.
Εκείνη την περίοδο η ομάδα του Ρίνους Μίχελς δημιουργεί καινοτόμες ιδέες, καθώς όταν ο Άγιαξ επιτίθονταν, απλώνονταν όλοι οι ποδοφαιριστές στο γήπεδο και έτσι δημιουργούσαν χώρους και «άπλωναν» το παιχνίδι της ομάδας. Αντίθετα, όταν έχαναν την μπάλα, πίεζαν αρκετά ψηλά τον αντίπαλο και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μικραίνουν τον αγωνιστικό χώρο με την πίεση ψηλά. «Όταν έχεις τη μπάλα πρέπει να κάνεις τον αγωνιστικό χώρο όσο μεγαλύτερο γίνεται και όταν δεν την έχεις όσο μικρότερο γίνεται», έλεγε χαρακτηριστικά ο Γιόχαν Κρόιφ. Επιπρόσθετα, ήταν η πρώτη ομάδα που έπαιζε το τεχνητό οφσάιντ. Έτσι, σε αυτές τις μοναδικές -για τα δεδομένα της εποχής- ιδέες, ο Κρόιφ ανέλαβε έναν μοναδικό ρόλο στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Ουσιαστικά αγωνίζονταν σε όλες τις θέσεις της επίθεσης, από την κορυφή, στις πτέρυγες με αποτέλεσμα να είναι ο κύριος εκφραστής του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου που έπαιζε ο Άγιαξ.
Η συνέχεια για τον Άγιαξ και τον Γιόχαν Κρόιφ ήταν η κατάκτηση του κυπέλλου πρωταθλητριών, αλλά και του Διηπειρωτικού κυπέλλου, με αποτέλεσμα το 1973 να αναδειχθεί ως ο καλύτερος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής κατακτώντας τη χρυσή μπάλα. Στο τέλος της σεζόν ο Γιόχαν Κρόιφ άφησε τον Άγιαξ, έχοντας κερδίσει συνολικά 16 τίτλους, έξι εθνικά πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα, δύο Σούπερ Κύπελλα Ευρώπης, τρία συνεχόμενα Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης, ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο.
Ο Γιόχαν Κρόιφ φόρεσε τη φανέλα της Μπαρτσελόνα και επανενώθηκε με τον Ρίνους Μίχελς. Οι Καταλανοί δαπάνησαν περί των 2.5 εκατομμυρίων ευρώ για τη μεταγραφή, ποσό ρεκόρ για την εποχή και σε συνδυασμό με την επιθυμία του ίδιου του Κρόιφ να συνεχίσει την καριέρα του στη Βαρκελώνη, καθώς λέγεται πως λόγω πολιτικών φρονημάτων δεν ήθελε να αγωνιστεί στη Ρεάλ Μαδρίτης, έγινε κάτοικος Καταλονίας. Από την πρώτη του χρονιά στην Μπαρτσελόνα, οδήγησε την ομάδα στην κατάκτηση του πρωταθλήματος μετά από 14 χρόνια, ενώ αγαπήθηκε και αγάπησε πολύ γρήγορα την ομάδα και την πόλη, με αποτέλεσμα να ονομάσει τον γιό του, Τζόρντι, δίνοντας το όνομα του πολυούχου της Βαρκελώνης Αγίου Γεωργίου. Αναδείχθηκε εκ νέου ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της χρονιάς στην Ευρώπη και φόρεσε τη φανέλα των Μπλαουγκράνα για τα επόμενα πέντε χρόνια, πετυχαίνοντας 85 τέρματα και βοηθόντας την Μπαρτσελόνα να κατακτήσει ένα πρωτάθλημα και ένα κύπελλο. Το σημαντικότερο ωστόσο, ήταν η τεχνογνωσία που έδωσε στον σύλλογο της Βαρκελώνης σχετικά με το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, κάτι που υιοθετήθηκε από το σύλλογο και πλέον, είναι «κομμάτι» του DNA της ομάδας.
Καλοκαίρι 1978. Ο Γιόχαν Κρόιφ αποφασίζει να δώσει τέλος στην καριέρα του. Σε ηλικία 31 ετών ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» ανακοινώνει πως το ποδόσφαιρο τελείωσε για τον ίδιο. Έτσι στις 7 Μαΐου διοργανώθηκε μία φιλική αναμέτρηση του Άγιαξ με τη Μπάγερν Μονάχου προς τιμήν του Ολλανδού, αλλά οι Γερμανοί μόνο φιλική διάθεση δεν έδειξαν, καθώς το τελικό 8-0 επί του Αίαντα ήταν η μεγαλύτερη ήττα στην καριέρα του Γιόχαν Κρόιφ. Μάλιστα, λέγεται πως ο διαιτητής είχε ακυρώσει και τρία τέρματα τα οποία ήταν κανονικά, προκειμένου το σκορ να διατηρούνταν σε μονοψήφια επίπεδα. Η κόντρα των δύο ομάδων από προηγούμενες αναμετρήσεις, αλλά και η υποδοχή των Ολλανδών επί των Γερμανών δεν ήταν και η καλύτερη και όλα αυτά ίσως να οδήγησαν τους Γερμανούς σε αυτή την «απάντηση» μέσα στο γήπεδο.
Ωστόσο, δύο χρόνια αργότερα επανήλθε στην ενεργό δράση, αγωνίστηκε στις ΗΠΑ με τις φανέλες των Λος Άντζελες Άζτεκς και των Ουάσιγκτον Ντίπλοματς, ενώ από το 1981 μέχρι το 1984 επέστρεψε στην Ευρώπη και φόρεσε τις φανέλες των Λεβάντε Άγιαξ και Φέγενορντ. Ο λόγος της επιστροφής του Γιόχαν Κρόιφ στα γήπεδα ήταν -όπως λέγεται- για οικονομικούς λόγους, καθώς είχε προβλήματα και με την εφορία της Ισπανίας, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να επιστρέψει στην ενεργό δράση.
Ο Γιόχαν Κρόιφ δεν θα μπορούσε να αφήσει το ποδόσφαιρο που ήταν η μεγάλη του αγάπη. Έτσι, επέστρεψε στους αγωνιστικούς χώρους ως προπονητής και φυσικά δεν θα μπορούσε να μην βρεθεί στους πάγκους τόσο του Άγιαξ όσο και της Μπαρτσελόνα. Η φιλοσοφία του ήταν το επιθετικό ποδόσφαιρο, κάτι που ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει τους σημερινούς μεγάλους προπονητές, όπως ο Λουίς Ενρίκε, ο Ρομπέρτο Μαρτίνεθ, Αρσέν Βενγκέρ και φυσικά ο Πεπ Γκουαρντιόλα. Μάλιστα, ο Καταλανός τεχνικός ξεπέρασε τον Γιόχαν Κρόιφ σε κατακτήσεις τροπαίων στον πάγκο των Μπλαουγκράνα.
Ωστόσο, ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» είχε έναν αιώνιο αντίπαλο, καθώς το τσιγάρο ήταν ένα από τα μεγάλα του πάθη. Κάπνιζε συνεχώς μέχρι το 1991, όπου χρειάστηκε να κάνει διπλή επέμβαση καρδιάς. Ωστόσο, στις 24 Μαρτίου του 2016 σε ηλικία 68 ετών άφησε την τελευταία του πνοή μετά από 18μηνη μάχη με τον καρκίνο στους πνεύμονες. Η κορυφαία Γαλλική εφημερίδα L’Equipe αποχαιρέτησε τον σπουδαίο άνθρωπο του ποδοσφαίρου με τον τίτλο «Ήταν το ίδιο το ποδόσφαιρο».
Ο Γιόχαν Κρόιφ, έκανε το «βήμα παραπάνω» του ποδοσφαίρου και ουσιαστικά βοήθησε στην εξέλιξη του ίδιου του αθλήματος. Δημιούργησε τη δική του σχολή σκέψης και δράσης και τρόπου άθλησης στο πιο διαδεδομένο άθλημα του κόσμου. Ήταν πρωτοπόρος στον τρόπο που αγωνίζονταν τακτικά οι ποδοσφαιριστές, ήταν ο πρώτος που άλλαξε τον αριθμό στη φανέλα του υιοθετόντας τον αριθμό 14 -αριθμό που φόραγαν μόνο οι αναπληρωματικοί-, δίνοντας νέα “πνοή” στο άθλημα. Προσπάθησε να αλλάξει τον τρόπο σκέψης των ποδοσφαιριστών και όπως και ο ίδιος έλεγε. «Το να παίζεις ποδόσφαιρο είναι πολύ απλό, το να παίζεις απλό ποδόσφαιρο είναι το πιο δύσκολο πράγμα».
Επιμέλεια, σύνταξη, έρευνα: Χρήστος Δάβος (αθλητικός συντάκτης cyNews)