By cy.Reporter, 19 Απριλίου, 2021
Το νόμισμα έχει δύο όψεις. Την ώρα που αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες στοχεύουν στο κέρδος μετρώντας τα εκατομμύρια των εσόδων που έχει δημιουργήσει η σύγχρονη αγορά του ποδοσφαίρου, κάποιες άλλες στο παρελθόν αψήφησαν βόμβες, κατακτητές και απειλές αναδεικνύοντας το πιο αγνό συναίσθημα και το πραγματικό νόημα του ποδοσφαίρου. H cyNews θυμίζει ποδοσφαιριστές που έγιναν ήρωες, ομάδες που τίμησαν το αθλητικό ιδεώδες και ουσιαστικά έλαβαν δόξα μεγαλύτερη από τίτλους και χρήματα, νικώντας τον ίδιο τον πόλεμο!
24 Μαρτίου 1999. Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ, βομβαρδίζουν για πρώτη φορά τη Γιουγκοσλαβία. Στόχος των νατοϊκών βομβαρδισμών είναι η υπογραφή της Σερβίας στην πρόταση συμφωνίας για το μέλλον του Κοσιφοπεδίου. Όταν έπεφτε η νύχτα, τα αεροπλάνα βομβάρδιζαν ακόμα και κατοικημένες περιοχές, με το «πέπλο» του πολέμου να έχει «σκεπάσει» μία πολυτάραχη περιοχή των Βαλκανίων. Όλος ο κόσμος παρακολουθούσε τους βομβαρδισμούς από τις τηλεοράσεις του σχεδόν κάθε απόγευμα με «κομμένη την ανάσα», κοιτώντας αποσβολωμένος το φρικτό θέαμα του πολέμου.
Αθήνα 1η Απριλίου. Ο Δημήτρης Μελισσανίδης υπεύθυνος του τμήματος management της ΑΕΚ εκείνη την περίοδο, επικοινωνεί με την ENIC, εταιρεία η οποία ήταν η διοίκηση του Δικεφάλου και προτείνει να μεταβεί η ομάδα εν μέσω βομβαρδισμών στο Βελιγράδι, προκειμένου να δώσει φιλικό αγώνα και να «φωνάξει» σε όλον τον κόσμο πως το ποδόσφαιρο μπορεί να σταματήσει τους βομβαρδισμούς, αλλά και να τιμήσει με αυτόν τον τρόπο τις προσφυγικές «ρίζες» του συλλόγου! Η ENIC ως εταιρεία Βρετανικών συμφερόντων δεν μπορούσε να συναινέσει σε κάτι τέτοιο, καθώς η Μεγάλη Βρετανία ήταν με το πλευρό των νατοϊκών δυνάμεων οι οποίες είχαν ξεκινήσει τους βομβαρδισμούς!
Ωστόσο οι κινήσεις του Έλληνα παράγοντα είναι στοχευμένες και γρήγορες. Τις επόμενες ημέρες δίνει κοινή συνέντευξη τύπου με τον μεγάλο αστέρα της ΑΕΚ Ντέμη Νικολαΐδη, στην οποία ανακοινώνουν το ταξίδι «Ειρήνης» στο Βελιγράδι και την διεξαγωγή φιλικής αναμέτρησης με την Παρτιζάν Βελιγραδίου! Αυτή η κίνηση φαντάζει ως αποστολή αυτοκτονίας. Άπαντες στην ΑΕΚ αποφασίζουν να πάνε στο εμπόλεμο Βελιγράδι με δική τους ευθύνη και με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής! Τα νέα για την διεξαγωγή του φιλικού αγώνα ταξιδεύουν γρήγορα σε όλες τις χώρες και οι πιέσεις για ακύρωση του ταξιδιού από υψηλόβαθμα στελέχη αρκετών χωρών μελών του ΝΑΤΟ είναι έντονες. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας εκφράζει επίσημα την έντονη δυσαρέσκειά του για την απόφαση της ΑΕΚ, ενώ η ENIC πιέζει για την ακύρωση της ιστορικής αποστολής. Ο Βρετανικός Τύπος αντιμετωπίζει με ειρωνεία το ταξίδι ενώ και από την Ελληνική κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζεται θετικά η ενέργεια της ΑΕΚ, καθώς μία τόσο ριψοκίνδυνη προσπάθεια μπορεί να κοστίσει ανθρώπινες ζωές και ο φόβος ενός διπλωματικού επεισοδίου και περαιτέρω αύξησης της κρίσης στα Βαλκάνια θα είναι πιο ορατός από ποτέ. Οι πιέσεις εντείνονται και τα νέα για χτύπημα ακόμα και την ώρα του αγώνα πληθαίνουν. Ωστόσο, η απόφαση για το ιστορικό ταξίδι ήταν ειλημμένη.
Μεγάλη Τρίτη 6 Απριλίου 1999. Η αποστολή της ΑΕΚ η οποία αποτελείται από ποδοσφαιριστές, δημοσιογράφους, οπαδούς του μεγαλύτερου οπαδικού κινήματος της ομάδας original 21, λαϊκούς ήρωες της Ελλάδας όπως ο Μανώλης Γλέζος, ετοιμάζεται να ταξιδέψει και να βρεθεί στην καρδιά του πολέμου και των βομβαρδισμών. Ο Δημήτρης Μελισσανίδης λίγο πριν την αναχώρηση της ομάδας με δικό της αεροσκάφος το οποίο είχε έρθει από το εξωτερικό, καθώς δεν μπορούσε να βρεθεί αεροπλάνο, κάνει μία τελευταία δήλωση: «Η ιστορία δεν γράφεται μόνη της, την γράφουμε εμείς οι ίδιοι. Έτσι αποφασίσαμε μία Ελληνική ομάδα να κάνει αυτό το ταξίδι που το έχουμε ονομάσει ως «ταξίδι της Ειρήνης» και να δείξουμε σε όλους ότι ο αθλητισμός και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο, μπορούν να γίνουν προπομπός της Ειρήνης».
Η αποστολή διανυκτέρευσε στην Ουγγαρία και πιο συγκεκριμένα στη Βουδαπέστη καθώς κάθε βράδυ το Βελιγράδι βομβαρδίζονταν και ο κίνδυνος να χάσει κάποιος τη ζωή του θα ήταν πολύ μεγάλος. Το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης ξεκίνησε το ιστορικό ταξίδι για το Βελιγράδι. Οι εικόνες που αντίκρυζαν οι άνθρωποι της ΑΕΚ μέχρι να βρεθούν αρχικά στο Προεδρικό Μέγαρο και εν συνεχεία στο στάδιο του Βελιγραδίου ήταν συγκλονιστικές. Από τη μία πλευρά γκρεμισμένα κτήρια, ερείπια και από την άλλη πλευρά απλός κόσμος να σταματάει τα πούλμαν, να κλαίει από ευγνωμοσύνη και να ρίχνει στους δρόμους ψωμί και αλάτι, σύμβολο της Σερβικής φιλοξενίας! Οι απλοί ποδοσφαιριστές είχαν μετατραπεί σε ήρωες οι οποίοι μέσω μίας μπάλας θα έδιναν το δικό τους ξεχωριστό μήνυμα.
Μεσημέρι Μεγάλης Τετάρτης 7 Απριλίου 1999. Οι καρδιές των 22 ποδοσφαιριστών χτυπούσαν πιο δυνατά από ποτέ, καθώς το μήνυμα τους ήταν ξεκάθαρο προς πάσα κατεύθυνση. Οι δύο ομάδες μπήκαν στο γήπεδο με ένα μεγάλο πανό το οποίο έγραφε «ΝΑΤΟ stop the war, stop the bombing» και στις εμφανίσεις τους είχαν όλοι έναν στόχο ζωγραφισμένο στο κέντρο. ΑΕΚ και Παρτιζάν έδιναν έναν αγώνα στον οποίο δεν είχε σημασία το σκορ, δεν είχαν σημασία τα γκολ καθώς το μήνυμα ήταν σαφές. Έτσι, στο 61’ ο κόσμος μπήκε στον αγωνιστικό χώρο και διέκοψε τον αγώνα, πανηγυρίζοντας και δίνοντας το δικό του μήνυμα στις νατοϊκές δυνάμεις, με σημαίες της ΑΕΚ, της Ελλάδας και με το σύμβολο της νίκης αλλά και της Ειρήνης να υψώνεται από κάθε χέρι.
Μετά από λίγα λεπτά η αποστολή της ΑΕΚ αποχώρησε από το στάδιο προκειμένου να πάρει τον δρόμο της επιστροφής και να βρεθεί εκτός των εδαφών τα οποία δεχόντουσαν βομβαρδισμούς μόλις ο ήλιος έδυε. Η αποστολή της ΑΕΚ, αφού πρώτα βρέθηκε στην Ουγγαρία, στη συνέχεια έφτασε σώα και αβλαβής στην Ελλάδα. Πίσω στη Σερβία, εκείνο το βράδυ οι βομβαρδισμοί ίσως δεν είχαν τον ίδιο ήχο ή την ίδια δύναμη, καθώς το ταξίδι της ΑΕΚ είχε δώσει έμπνευση σε έναν δοκιμαζόμενο λαό ο οποίος εκεί που έβλεπε μόνο οβίδες, είδε για λίγη ώρα μία μικρή μπάλα να εναντιώνεται και να νικάει τον φόβο του πολέμου με την ιταλική ιστορική εφημερίδα Gazzeta Dello Sport να χαρακτηρίζει την επόμενη ημέρα του φιλικού την ΑΕΚ ως μεγαλύτερη ομάδα του κόσμου, καθώς σε αυτόν τον αγώνα δεν νικήθηκε απλά ένας αντίπαλος όσο δυνατός και να ήταν, αλλά νικήθηκε ο ίδιος ο πόλεμος!
1942. Ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει απλώσει τα «πλοκάμια» του σε όλη την υφήλιο. Η Ουκρανία όπως και δεκάδες χώρες, βρίσκεται υπό Γερμανική κατοχή. Σε έναν επιταγμένο φούρνο στο Κίεβο γεννιέται η ιδέα για την…αρχή. Ο Νικολάι Τρούσεβιτς πρώην τερματοφύλακας της Ντιναμό Κιέβου, εργάζονταν στον φούρνο προκειμένου να μπορεί να ζει. Το αφεντικό του Γκέοργκ Σβετσόφ προσπαθούσε μάταια να τον μεταπείσει να αγωνιστεί στην φιλογερμανική Ρουχ. Ο Τρούσεβιτς ήταν ανένδοτος. Πώς θα ένιωθαν οι χιλιάδες άνθρωποι να τον βλέπουν να αγωνίζεται με την ομάδα του κατακτητή;
Ο Τρούσεβιτς γνώριζε πως χρωστούσε τη ζωή του στον Σβετσοφ, καθώς τον είχε σώσει από στρατόπεδο συγκέντρωσης, αλλά επίσης γνώριζε πολύ καλά πως το αφεντικό του ήταν στις υπηρεσίες των Ναζί. Ο πρώην γκολκίπερ της Ντιναμό αποφασίζει να δημιουργήσει μία νέα ομάδα η οποία θα είναι το αντίπαλο δέος των Γερμανών. Καλεί όσους ποδοσφαιριστές γνώριζε, με τους περισσότερους να είναι από την Ντιναμό και κάποιους από την Λοκομοτίβ. Η αρχή έγινε! Η ομάδα που θα έκανε το «πρώτο βήμα» ονομάστηκε Start και γρήγορα θα γίνονταν το σύμβολο της αντίστασης έναντι στον Γερμανικό ζυγό.
Ο πρώτος αγώνας δόθηκε στο στάδιο «Ζενίτ» απέναντι σε μία Ουγγρική ομάδα η οποία αποτελούνταν από συμμάχους των Γερμανών. Η νίκη της Σταρτ με 6-2 «σκόρπισε» ενθουσιασμό στους καταπιεσμένους Ουκρανούς. Οι νίκες συνεχίστηκαν, ο κόσμος άρχισε να ταυτίζεται με τη Σταρτ και ήρθε η ημέρα όπου το πλήθος ξεσηκώθηκε, όταν γνώρισε την ήττα η Γερμανική PGS. Οι Ναζιστικές δυνάμεις έβλεπαν πως είχαν έναν αναπάντεχο εχθρό ο οποίος δεν είχε ούτε πολεμικά ρούχα, ούτε πολεμοφόδια, αλλά είχε ως «όπλο» του μόνο μία μπάλα! Τότε αποφασίζεται να δοθεί αγώνας με την αήττητη γερμανική ομάδα της αεροπορίας, Φλάκφελ προκειμένου να δοθεί ένα καλό «μάθημα».
6 Αυγούστου 1942. Η Σταρτ βρίσκεται αντιμέτωπη με την αήττητη Ναζιστική ομάδα στρατιωτών Φλάκφελ. Το αποτέλεσμα ήταν εκκωφαντικό και «έσκασε» σαν βόμβα. Η Σταρτ επικράτησε με χαρακτηριστική ευκολία και το 5-1 εξόργισε τους Γερμανούς. Οι Ναζιστικές δυνάμεις δεν μπορούσαν να διανοηθούν πως κάποιοι υποταγμένοι Ουκρανοί νίκησαν την ομάδα της Άριας Φυλής. «Θα ξαναπαίξουν» ήταν η εντολή που δόθηκε. Έτσι, μετά από τρεις ημέρες διεξάγεται η ρεβάνς. Ωστόσο, λίγο πριν την έναρξη της αναμέτρησης οι παίκτες της Σταρτ δέχονται επισκέψεις από τον διαιτητή της αναμέτρησης ο οποίος φορούσε στολή των S.S. «Μην παραβείτε κανέναν κανόνα» ήταν το μήνυμα του, αλλά στο ημίχρονο η Σταρτ προηγούνταν ήδη με 3-1!
Στα αποδυτήρια βρέθηκε τότε ο Γκέοργκ Σβετσόφ ο οποίος τους είπε να «δώσουν» το παιχνίδι, καθώς οι συνέπειες για τους ίδιους θα ήταν ολέθριες. Ωστόσο, αυτό πείσμωσε ακόμα περισσότερο τους ποδοσφαιριστές της Σταρτ οι οποίοι βγήκαν στον αγωνιστικό χώρο για να δώσουν την ζωή τους. Μάλιστα, ο αμυντικός Αλεξέι Κλεμένκο αφού πρώτα πέρασε όλη την Γερμανική ομάδα και τον τερματοφύλακα, λίγο πριν σκοράρει σε κενή εστία αποφάσισε να κοιτάξει τους αντιπάλους και να πετάξει την μπάλα προς το κέντρο του γηπέδου, θέλοντας να δείξει πως η αποστολή τους είχε ολοκληρωθεί!
Το τελικό 5-3 υπέρ της Σταρτ και η ενέργεια του Αλεξέι Κλεμένκο οδήγησαν σε αντίποινα τις Ναζιστικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τα αρχεία της Σοβιετικής ένωσης, οι παίκτες της Σταρτ εκτελέστηκαν από τους Ναζί καθώς το πλήγμα που είχαν προκαλέσει στην εικόνα τους ήταν βαρύ, ενώ σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή αρκετοί ποδοσφαιριστές αφού πρώτα ανακρίθηκαν στη συνέχεια οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου τελικά πέθαναν.
Η Σταρτ ήταν η αρχή στο Κίεβο για να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα προς τους κατακτητές πως όποιο τρόπο και να είχαν επινοήσει για να καταπιέζουν και να σκοτώνουν κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκε μία ομάδα και μία μπάλα ποδοσφαίρου για να δημιουργήσει μεγάλες απώλειες στην εικόνα των κατακτητών και να δείξει στον απλό κόσμο πως στον μαγικό κόσμο του ποδοσφαίρου κανένας δεν είναι άτρωτος.
Έρευνα, επιμέλεια, σύνταξη: Χρήστος Δάβος (αθλητικός συντάκτης cyNews)